Cây nhàu, hay còn gọi là Morinda hoặc Noni, là một loại cây thuộc họ cà phê. Loài cây này có một lịch sử văn hóa phong phú, đặc biệt là ở các khu vực như Đông Nam Á, Úc và Quần đảo Thái Bình Dương. Ở những khu vực này, nó giữ trạng thái thu hồi, thường được coi là một loại cây linh thiêng hoặc tâm linh. Các xã hội truyền thống đã sử dụng noni trong nhiều thế kỷ, kết hợp nó vào các nghi lễ và thực hành y học cổ truyền. Ý nghĩa văn hóa của nó còn mở rộng đến việc sử dụng trong hàng thủ công, thuốc nhuộm và thậm chí là nguồn thực phẩm.
Ở nước ta, cây nhàu phân bố chủ yếu tại các tỉnh thuộc vùng Nam Trung Bộ và Nam Bộ và từ lâu cũng đã được người dân sử dụng rộng rãi trong việc chữa bệnh và là một loại thức uống bổ dưỡng.
1. Đặc điểm của cây nhàu
Trung bình mỗi cây nhàu thường đạt chiều cao từ 3 đến 8 mét, tán lá rộng, các nhánh của cây thường mọc không đều tạo cho cây một vẻ ngoài đặc biệt. Cây cho ra hoa quanh năm và cho quả sau 3 đến 4 tháng. Hoa nhàu màu trắng và mọc thành cụm tròn hoặc dạng trục dài, có mùi thơm đặc biệt, hơi ngọt và thu hút các loài thụ phấn như ong và bướm. Sau khi phát triển thành quả thì mỗi bông hoa này sẽ tương ứng với một mắt trên quả nhàu.
Một trong những đặc điểm đáng chú ý nhất của cây nhàu là phần quả. Chúng có kích thước gần bằng củ khoai tây và có bề mặt sần sùi, không đều. Khi chưa chín, quả có màu xanh, và chuyển dần sang màu trắng vàng hoặc xanh trắng khi đến lúc thu hoạch. Quả chín có mùi hăng, nồng, nhưng được đánh giá cao vì đặc tính chữa bệnh và hàm lượng dinh dưỡng.
2. Ứng dụng của cây nhàu trong cuộc sống
Theo các nghiên cứu cho thấy, quả nhàu đem lại vô vàn lợi ích thần kì về sức khỏe cho người dùng với các đặc tính chống oxi hóa, giảm đau, hỗ trợ miễn dịch, bảo vệ sức khỏe tim mạch, kháng khuẩn, ngăn chặn sự phát triển của các khối u, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, giảm stress và cải thiện trí óc.
Đa số mọi bộ phận trên loại cây này đều có thể sử dụng để chữa bệnh hiệu quả và cải thiện sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên, trái nhàu là phần có nhiều chất dinh dưỡng và nguồn vitamin đa dạng nhất, rất tốt cho cơ thể con người. Vì vậy, trái nhàu đã được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng của mọi người.
- 2.1. Trái nhàu tươi được sử dụng trực tiếp
Trái nhàu tươi chín mọng được rửa sạch và ăn trực tiếp, hoặc nướng chín dùng để hỗ trợ điều trị các bệnh cảm cúm, ho hen.
Dùng trái nhàu tươi cắt lát và đắp lên da cho tác dụng trị mụn, làm đẹp da do thành phần các chất dinh duỗng tác dụng kích thích sản xuất Collagen và ngăn ngừa sự hình thành nếp nhăn.
- 2.2. Trái nhàu sấy khô và pha chế
Một trong những giải pháp để nhàu có thể sử dụng lâu dài là sơ chế trái nhàu, có thể cắt lát và sấy khô, bảo quản trong túi kín.
Với mỗi lần sử dụng, bạn có thể cho trái nhàu khô vào nước nấu kỹ; hoặc có thể dùng như trà nhàu bằng cách cho nhàu khô cắt lát pha với nước sôi. Pha chế nhàu khô với nước sẽ tạo ra một loại thức uống bổ dưỡng có tác dụng hỗ trợ chữa trị xương khớp, tiểu đường và cao huyết áp.
- 2.3. Ngâm rượu nhàu
Chúng ta có thể ngâm rượu nhàu bằng quả nhàu tươi hoặc quả nhàu sấy khô.
Quả nhàu tươi cần được sơ chế sạch, chú ý không làm trái nhàu bị dập, để khô và ngâm cùng rượu trắng. Bình, hủ ngâm rượu cần được tiệt trùng kỹ và đậy kín nắp. Rượu ngâm sau 2 tháng là có thể sử dụng, và để càng lâu rượu sẽ càng ngon.
Rượu nhàu ngâm bằng quả nhàu khô sẽ rút ngắn được thời gian để rượu ngấm vào trái nhàu hơn, nên bạn có thể thu thành phẩm sau khoảng 45 ngày. Nhàu khô cũng được ngâm với rượu trắng trong bình, hủ đã tiệt trùng, đảm bảo rượu được đổ ngập miếng nhàu và bảo quản kín.
Nếu uống điều độ thì rượu nhàu có thể tăng cường sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật rất hiệu quả, đặc biệt là ung thư, huyết áp cao, tiểu đường, bệnh tim mạch.
- 2.4. Làm nước cốt trái nhàu
Trái nhàu cũng có thể được ngâm cùng đường để làm nước cốt trái nhàu giúp tiêu hóa tốt, đào thải độc tố, hỗ trợ trị bệnh tiểu đường, cao huyết áp.
Quả nhàu sau khi sơ chế và xay nhuyễn đem ngâm cùng đường trong bình thủy tinh đậy nắp kín trong 5 – 7 ngày. Sau đó cho thêm một lượng rượu trắng phù hợp và ép lấy nước cốt và bảo quản tủ lạnh. Mỗi ngày có thể dùng một lượng nhỏ 30ml nước cốt và với nước là đã có một loại thức uống bổ dưỡng cho cơ thể.
Với những thành phần dinh dưỡng đa dạng và giá trị chữa bệnh to lớn cho con người, cây nhàu ngày càng được nghiên cứu và phát triển thêm nhiều sản phẩm và ứng dụng rộng rãi trong hỗ trợ điều trị bệnh và tăng cường sức khỏe cộng đồng. Những sản phẩm từ nhàu cũng đã trở nên phổ biến hơn và đang được ưa chuộng không chỉ ở thị trường trong nước mà còn trên toàn thế giới.
